पाँच वर्षमा सडक दुर्घटनामा १३ हजार नागरिकको मृत्यु

दुर्घटनाको प्रमुख कारण सडकको दुरावस्था

काठमाडाैँ – गत शनिबार कैलालीमा बजार हिँडेका वसन्तराज शर्मा ट्रकको ठक्करले घटनास्थलमा नै मृत्यु भयो। घरयासी सामान लिन बजार गएका शर्मा बाटोमा दुर्घटनामा परेपछि परिवार भावविह्वल भयो । परिवारको मुख्य सदस्यको दुर्घटनमा मृत्यु भएपछि परिवारलाई अर्को दु:खले घेरेको छ ।

यस्तै केही वर्ष अगाडि दाङमा मोटरसाइकलमा सवार दाङमा जीपको ठक्करबाट नेवकुमार चौधरीको मृत्यु भयो। उनीसँगै सवार उनका साथी भने गम्भीर घाइते भए । घर नजिकै निस्केका उनका बाटैमा जीपको ठक्करले मृत्यु भएपछि उनकी आमा आजसम्म पनि छोराको बाटो हेर्दै आशु बगाउँछिन् ।

नेपालमा सवारी साधन दुर्घटनाको ‘ग्राफ’ हेर्दा दिनदिनै बढ्दै गएको देखिन्छ । सडक दुर्घटनामा एक दुई जनाको मृत्युको समाचार त हिजोआज सबैलाई सामान्य हुन थालेका छन् ।

दिनदिनै आउने यस्ता सवारी दुर्घटना बढेको समाचारले सवारी साधनमा चढ्ने बेलामा सकुशल गन्तब्यमा पुगिन्छ पुगिँदैन झनै अन्यौलता बढ्नु स्वभाविकै हो । सवारी साधनमा सिट पाउने, समयमा पुग्ने आशा भन्दा पनि विस्तारै जनमानसमा सकुशल घर पुग्नु नै ठूलो सपना हुँदैछ ।

नेपालमा सडक दुर्घटना अत्यन्तै भयवय बनेको छ । नेपालमा सडक दुर्घटनाको मुख्यकारण सडकको अवस्था, सवारीको अवस्था र चालकको अवस्था नै हो। कतिपय अवस्थामा भने पैदलयात्री तथा चौपायका कारणले समेत सवारी दुर्घटना हुने गरेका छन् । राजमार्गमा छोडिने चौपायले पनि सवारी दुर्घनामा गराउने गरेका छन् ।

नेपालमा विगत ५ वर्ष ४ महिनामा सडक दुर्घटनाबाट १३ हजार ३ सय ५१ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । यसरी ज्यान गुमाउनेहरूमा अधिकांस दुर्घटना कच्ची तथा साँघुरो सडकका कारण भएको प्रहरी बताउँछ ।

दुर्घटनाको डरलाग्दाे ग्राफ

सडक दुर्घटनाको तथ्यांक हेर्दा आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ मा १० हजार १ सय ७८ दुर्घटना हुँदा २३८४ जनाले ज्यान गुमाएका थिए जसमा गम्भीर घाइते ४ हजार २ सय ५० र साधारण चोटपटक लागेका ८ हजार २ सय ९० जना थिए ।

आ.व २०७४/०७५ मा मृतकको संख्या बढेको देखिन्छ । १० हजार ९ सय ६५ दर्घटना हुँदा २ हजार ५ सय ४१ जनाले ज्यान गुमाएका देखिन्छ । यसमा गम्भीर र सामान्य घाइतेको संख्या १२ हजार ३ सय ९२ थियो ।

यस्तै आ.व २०७५/०७६ मा २ हजार ७ सय ८९ जनाले दर्घटनाबाट ज्यान गुमाए। १३ हजार ३ सय ६६ वटा दुर्घटना हुँदा सामान्य घाइते संख्या १० हजार ३ सय ६० थिए भने गम्भीर घाइतेको संख्या ४ हजार ३ सय ७६ थियो ।

आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ मा सडक दुर्घटनामा १५ हजार ५ सय ५९ दर्घटना हुँदा २ हजार २ सय ५१ ले ज्यान गुमाए । ४ हजार ६ सय १५ गम्भीर घाइते हुँदा ११ हजार २ सय १९ मानिस सामान्य घाइते भएका थिए । कोभिड-१९ ले केही महिनामात्र यातायात सञ्‍चालन भएका थिए ।

त्यसैगरि आर्थिक वर्ष २०७७/०७८ को तथ्यांक हेर्दा २० हजार ६ सय ४० दर्घटना हुँदा २५ सयले ज्यान गुमाए । जसमा ६ हजार ४ सय ४८ जना गम्भीर र १८ हजार ६ सय साधारण घाइते भएका थिए।

यता चालु आर्थिक वर्षको ४ महिनाको अवधिमै ७ हजार ७ सय ८३ दुर्घटना हुँदा ८ सय ८६ जनाले ज्यान गुमाएका छन् । जसमा २ हजार ३ सय ८५ गम्भीर तथा ८ हजार २ सय १६ सामान्य घाइते भएको तथ्यांकले देखाउँछ ।

माथिको तथ्यांक हेर्दा दुर्घटनाको संख्या बढ्दै गएको देखाउँछ । ५ वर्ष ४ महिनाको अवधिमा ७८ हजार ४ सय ९१ दुर्घटना भएका छन् । दुर्घटनामा ६४ हजार ९ सय ३२ साधारण घाइते भएका छन् भने २६ हजार २ सय १८ गम्भीर घाइते भएका थिए । यसरी करिव ५ वर्षको अवधिमा १३ हजार ३ सय ५१ जनाले दुर्घटनाबाट ज्यान गुमाएको तथ्यांकले देखाउँछ ।

आर्थिक वर्षज्यान गुमाएकागम्भिर घाइतेसाधारण घाइतेदुर्घटना संख्या
२०७३/०७४२३८४४२५०८२९०१०१७८
२०७४/०७५२५४१४१४४८२४७१०९६५
२०७५/०७६२७८९४३७६१०३६०१३३६६
२०७६/०७७२२५१४६१५११२१९१५५५९
२०७७/०७८२५००६४४८१८६००२०६४०
२०७८/०७९ चार महिना८८६२३८५८२१६७७८३
जम्मा१३३५१२६२१८६४९३२७८४९१ 

सडककाे दुरावस्‍थाले निम्‍त्‍याँछ ठूला दुर्घटना 

नेपालमा सडक दुर्घटनाको कारण सडकको अवस्था, सवारीको अवस्था तथा चालकको अवस्था प्रमुख देखिन्छ । नेपालमा अधिकांस ठूला दुर्घटना सडकको अवस्थाले निम्त्याउने गरेको देखिन्छ । भर्खर तथा विना इन्जिनियरिङ निर्माण भएका साँघुरा सडकले पनि दुर्घटना बढाएको छ । विशेषगरी तराई क्षेत्र तथा राजमार्ग घुम्ती सडकले गर्दा पनि दुर्घटना निम्त्याउने गरेको छ । मादक पदार्थ सेवन, तीव्र गति, यान्त्रिक गडबढी जस्ता कारणले गर्दा पनि दुर्घटना हुने गरेका छन्।

प्रहरी प्रवक्ता वसन्तबहादुर कुँवर दुर्घटनामा सबैभन्दा बढी चालकको लापरवाहीले गर्दा बढेपनि कतिपय अवस्थामा भने ‘ब्रेक-फेल’ तथा अन्य कारण समेत हुने बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘चालकले धैर गरेर सवारी साधन चलाउने हो भने धेरै हदसम्म दुर्घटनामा कमी आउँछ । मादक पदार्थ सेवन तथा तीव्र गतिले पनि कतिपयले अकालमै ज्यान गुमाएका छन् ।’

उपत्यकमा २८ हजार मोटरसाइकल तथा स्कुटर दुर्घटना

आर्थिक वर्ष २०७३/७४ देखि २०७७/७८ को ५ वर्षको अवधिमा काठमाडौँमा मात्रै ९ सय ४९ जनाले सवारी दुर्घटनामा परेर ज्यान गुमाएका छन् । प्रहरीको तथ्यांक अनुसार अधिकांस मोटरसाइकल चालक उपत्यकामा सवारी दुर्घटना पर्ने गरेका छन् ।

उपत्यकाका सडकमा गुड्ने मोटरसाइकल तथा स्कुटर नै मुख्य दुर्घटनामा संलग्न रहेको देखिन्छ । पाँच वर्षमा २८ हजार १२ मोटरसाइकल तथा स्कुटर दुर्घटनाबाट प्रभावित भएका देखिन्छन् ।

यस्तो छ पाँच वर्षमा उपत्यकामा दुर्घटनामा संलग्न सवारी साधन

आर्थिक वर्षट्रिपर / ट्रकबसमाइक्रोकार/भ्यान, जीपमो.सा/ स्कुटरट्याम्पो/ट्याकटरअन्यजम्मा
२०७३/७४१४००११६८४१३३२७०३३४९१३०१००९८३०
२०७४/७५१५८०१३२७४१०३८९०४०६५१०३१३१११५०७
२०७५/७६१७९११९५१३६५५३०५५५१११३८१२९१५१९०
२०७६/७७१७३१२०३५२६९६५६४७१४२१४७१५८१८०४६
२०७७/७८१६६०११७४१०५५८४१७९४५१२३२१५१७०६३
जम्मा७६५५२४८७०१५६२२४८७०२८०१२६४१ ७३३ 
             

हत्केलमा ज्यान

पछिल्लो समय सडक दुर्घटनाका घटनाले गर्दा अकालमा ज्यान गुमाउनेको संख्या भयाबह रुपमा बढेको छ । सडक दुर्घटनाको प्रमुख कारण सवारी चालकको लापरवाही नै हो। सडकमा निस्केपछि सबैलाई हतार हुने गर्दा नै धेरै जसो दुर्घटना हुने गरेका छन् ।

 उपत्यकमा हुने अधिकांस दुर्घटनामा सवारी चालकको लापरबाही नै प्रमुख कारण रहेको ट्राफिक प्रवक्ता संजिव शर्मा दास बताउँछन् । चालकले धैर गर्ने हो भने दुर्घटनामा कमी आउने शर्मा बताउँछन् । ‘घरबाट निस्कदा बाटोमा हतार गर्नुभन्दा बाटोलाई समय छुट्याएर यात्रा गर्दा आफूसँगै अन्यको समेत ज्यान सुरक्षित रहन सक्छ’  शर्मा भन्छन् । सबैभन्दा चालकले आफ्नो र परिवारप्रतिको जिम्मेवारी सम्झिने हो भने पनि धेरै हदसम्म दुर्घटना कम हुने शर्माको भनाई छ ।